Εσύ, τι τύπος αθλητή/αθλήτριας είσαι;
«Απορρόφησε ό, τι είναι χρήσιμο, απόρριψε ό, τι είναι άχρηστο και πρόσθεσε αυτό το χαρακτηριστικό που είναι δικό σου», συμβούλευε ο Bruce Lee*, δάσκαλος και μαχητής ο ίδιος του Κουνγκ – Φου. Κάθε αθλητής και αθλήτρια μπορεί πλέον να συνδυάσει τη σοφία των «παλαιών» με τα ευρήματα της σύγχρονης ψυχολογίας, για να αφήσει το δικό του, ξεχωριστό στίγμα στο άθλημα της επιλογής του.
Τα οφέλη μιας καλής αθλητικής ζωής
Κάθε άθλημα, είτε ομαδικό είτε ατομικό, έχει μια σειρά από σωματικά, ψυχοσυναισθηματικά και κοινωνικά οφέλη, που κάνουν τη συστηματική άθληση σημαντικό κομμάτι μιας ολοκληρωμένης προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Η καλή υγεία, η ευεξία, το αίσθημα επίτευξης, η εκτόνωση του στρες, η ομαδικότητα, είναι μόνο κάποια από αυτά, ενώ στα επιπλέον, θεωρείται και η ψυχική ανθεκτικότητα που αναπτύσσουν οι άνθρωποι που αθλούνται απέναντι στα ζητήματα της καθημερινότητας.
Τι χρειάζεται να προσέξουμε
Αυτό όμως δε σημαίνει ότι κάθε άνθρωπος μπορεί να εξελιχθεί το ίδιο μέσα σε όλους τους αθλητικούς χώρους. Μάλιστα, αυτό στο οποίο συγκλίνουν διάφορες έρευνες στον τομέα της αθλητικής ψυχολογίας είναι ότι, όπως οι αθλητές αναζητούν αθλήματα που συμπίπτουν με τους ίδιους, έτσι και τα διάφορα αθλητικά περιβάλλοντα στρατολογούν, ανταμείβουν και διατηρούν τους αθλητές που βρίσκονται σε σύμπτωση με αυτά.
Αυτό μπορεί από τη μία πλευρά να αποβεί θετικό για κάποιον αθλητή ή αθλήτρια που η προσωπικότητά του συνάδει με ένα συγκεκριμένο σύστημα άθλησης. Για εκείνον τον αθλητή, όμως, που δεν έχει κατασταλάξει ακόμα στην πορεία του, ο υπερβολικός κομφορμισμός που παρατηρείται μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην περαιτέρω εξέλιξή του, ακόμα και αν έχει τις καλύτερες προοπτικές στον αθλητισμό.
Έτσι, όχι μόνο δε θα μπορεί να ξεχωρίσει το χρήσιμο από το άχρηστο, αλλά θα νιώθει απογοητευμένος από τον εαυτό του, αλλά και από το άθλημα που αγαπά. Και σε αυτό το κρίσιμο σημείο είναι που το “Test for Athletes” μπορεί να βοηθήσει, ώστε να αλλάξει η κατάσταση προς το καλύτερο.
Ανακαλύπτουμε αυτό που μας κάνει μοναδικούς
Μέσα από συγκεκριμένες συστοιχίες ψυχομετρικών τεστ, ειδικά προσαρμοσμένων στις ανάγκες και τις δεξιότητες των αθλουμένων, καθένας μας μπορεί πλέον να φέρει στην επιφάνεια τα ιδιαίτερα εκείνα στοιχεία της προσωπικότητάς του που παίζουν καταλυτικό ρόλο στις επιδόσεις του.
Συγκεκριμένα, η αθλητική προσωπικότητα του καθενός μας συναποτελείται από επιμέρους χαρακτηριστικά, τα οποία συνδυάζονται μεταξύ τους σε διαφορετικές αναλογίες για να δώσουν το συνολικό μας στίγμα, ως αθλητές και αθλήτριες. Έχει παρατηρηθεί, για παράδειγμα, πως ο δραστικός τύπος διαθέτει ταχύτητα και επιτάχυνση, ο συστηματικός τύπος εφαρμόζει κατά γράμμα τις υποδείξεις του προπονητή, ενώ ο ομαδικός τύπος προσπαθεί να ισορροπεί τις εντάσεις που δημιουργούνται μέσα στην ομάδα του.
Κανένα χαρακτηριστικό δεν είναι καλύτερο ή χειρότερο από κάποιο άλλο. Όλα μαζί συναποτελούν τον τύπο αθλητή και αθλήτριας που είμαστε.
Μια άλλη πτυχή της αθλητικής μας προσωπικότητας είναι το εξωτερικό ή εσωτερικό επίκεντρο ελέγχου. Αυτό το χαρακτηριστικό, δηλαδή, μας δείχνει αν πιστεύουμε ότι μπορούμε να επηρεάσουμε ενεργά το περιβάλλον μας για την επίτευξη του στόχου μας ή αν νιώθουμε ότι μας ελέγχει κάτι έξω από εμάς.
Επιπλέον χαρακτηριστικά όπως η αυτοεκτίμηση, η αποφασιστικότητα, η συναισθηματική νοημοσύνη και η χωροαντιληπτική ικανότητα ολοκληρώνουν το αθλητικό μας προφίλ, κάνοντάς μας μοναδικούς ως προς την αξία που έχουμε να συνεισφέρουμε στο άθλημα της επιλογής μας.
Το ψυχομετρικό τεστ είναι μόνο η αρχή…
Ένα τεστ μπορεί να μας δείξει έμφυτες ή επίκτητες τάσεις, βοηθώντας μας να αναγνωρίσουμε στοιχεία του χαρακτήρα μας που δεν είχαμε αξιοποιήσει νωρίτερα. Παρόλα αυτά, δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη θέλησή μας για προσπάθεια, τη συστηματική προπόνηση και την «καρδιά» που καταθέτουμε στο άθλημα της ζωής μας.
«Το να γνωρίζουμε δεν είναι αρκετό, πρέπει να εφαρμόζουμε.
– Bruce Lee
Το να θέλουμε, δεν είναι αρκετό. Πρέπει να πράττουμε.»
Τέλος, να πούμε ότι η σπουδαιότερη κατάκτηση για έναν αθλούμενο είναι η πνευματική ολοκλήρωση και γαλήνη που βιώνει μέσα από το άθλημά του, καθώς μαθαίνει σταδιακά να «ρέει» μέσα από αυτό αβίαστα. «Να είσαι χωρίς σχήμα, χωρίς μορφή, όπως το νερό. Όταν χύνεις νερό μέσα σε μία κούπα, γίνεται η κούπα. […] Το νερό μπορεί να στάζει, αλλά μπορεί και να συγκρούεται. Να γίνεις όπως το νερό, φίλε μου…»
*Ο Bruce Lee ή Lee Siu Loong (1940-1973) ήταν Αμερικανός δάσκαλος και μαχητής του Κουνγκ-Φου, καθώς και ηθοποιός. Με τις εξαιρετικές του ικανότητες, έκανε γνωστό στο δυτικό κόσμο τις κινεζικές πολεμικές τέχνες, μέσω του κινηματογράφου. Εντυπωσίαζε όχι μόνο με την ταχύτητα και την εξαιρετική του τεχνική, αλλά και με το ολοκληρωμένο φιλοσοφικό του υπόβαθρο, που είχε αποκτήσει τόσο μέσα από τις Σπουδές του στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον, αλλά και από πολλή προσωπική μελέτη. Δημιούργησε το δικό του στιλ πολεμικής τέχνης (Jeet Kune Do) και ως δάσκαλος στις τάξεις του, δεχόταν μαθητές όλων των φυλών, χωρίς να κάνει διαχωρισμούς, γεγονός που θεωρήθηκε πολύ προοδευτικό για την εποχή του.
Με εκτίμηση,
Γεωργία Κουτέρη
Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας